ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ

radical30 Παρ 11 Ιαν 2013, 09:20

Nίκος Καββαδίας

Το «ιδανικός και ανάξιος εραστής», είναι ένα από τα υπέροχα ποιήματα του Νίκου Καββαδία, που μελοποιήθηκε από τον Γιάννη Σπανό

Ας δούμε, όμως, ποια ήταν τα γεγονότα που ενέπνευσαν τον Νίκο Καββαδία να γράψει το συγκεκριμένο του ποίημα.

Ο Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε στις 11 Ιανουαρίου του 1910 στην Άπω Ανατολή, στο Νικόλσκι Ουσουρίσκι, μια μικρή πόλη της Μαντζουρίας, κοντά στην περιοχή του Χαρμπίν. Ο Νίκος, ήταν το δεύτερο παιδί του Χαρίλαου και της Δωροθέα Καββαδία, οι οποίοι είχαν ακόμη τρία παιδιά, την Ευγενία, τον Δημήτρη και τον Αργύρη.

Ο πατέρας τους, Χαρίλαος, είχε την ρώσικη υπηκοότητα και διατηρούσε επιχείρηση εισαγωγών εξαγωγών, τροφοδοτώντας κυρίως τον τσαρικό στρατό, στον οποίο υπηρετούσε και ως έφεδρος αξιωματικός. Η μητέρα τους, Δωροθέα, καταγόταν από την κεφαλονίτικη εφοπλιστική οικογένεια των Αγγελάτων.

Το 1914, με τις εξεγέρσεις στη Μαντζουρία αλλά και σε ολόκληρη την Κίνα, ο Χαρίλαος Καββαδίας έφερε την οικογένεια του πίσω στην Ελλάδα, στην Άσσο και στο Φισκάρδο της Κεφαλονίας, κοντά στους παππούδες.

Ο ίδιος επέστρεψε στη Μαντζουρία αλλά τον βρήκε η Οκτωβριανή Επανάσταση και ο ρωσικός εμφύλιος, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί στη Σιβηρία. Στην συνέχεια φυλακίστηκε και έχασε όλη την περιουσία του. Το 1920 επιστρέφει στην Ελλάδα, σε άσχημη ψυχολογική και σωματική κατάσταση.

Το 1921 η οικογένεια Καββαδία μετακόμισε στον Πειραιά, αρχικά στη Φρεατίδα και στη συνέχεια στο Πασαλιμάνι. Εκείνη την εποχή, ο εντεκάχρονος Νίκος Καββαδίας πήρε το βάπτισμα της θάλασσας με το πλοίο «Πολικός» των Αγγελάτων, ταξιδεύοντας στη γραμμή Πειραιάς - Σμύρνη – Κωνσταντινούπολη μαζί με τον πατέρα του, ο οποίος αφού συνήλθε, δούλευε ως τροφοδότης του πλοίου.

Στο μεταξύ ο Νίκος, ήδη από το Δημοτικό Σχολείο, είχε αρχίσει να εκδηλώνει την κλίση του στο γράψιμο. Σκάρωνε στιχάκια, έγραφε λογοτεχνικά κείμενα, ενώ με την οικονομική ενίσχυση συγγενών και φίλων είχε εκδώσει μια σχολική εφημερίδα, τον ‘’Σχολικό Σάτυρο’’.

Ακόμη, έστελνε ποιήματα του στην Διάπλαση των Παίδων με το ψευδώνυμο «μικρός ποιητής». Παράλληλα με το γράψιμο και το διάβασμα, ο Νίκος Καββαδίας ασχολήθηκε με τον αθλητισμό. Γυμναζόταν στο παλιό γυμναστήριο του Πειραιά, όπου έκανε πυγμαχία και αγωνιζόταν στον Πειραϊκό Σύλλογο.

Τελειώνοντας το Γυμνάσιο, γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του, για να εργαστεί σε ναυτιλιακό γραφείο του Πειραιά, κρατώντας τα χοντρά λογιστικά βιβλία.

Οι πνευματικές του ανησυχίες όμως, αλλά κυρίως οι ιστορίες των ναυτικών που άκουγε καθημερινά στο γραφείο τον συνάρπαζαν και του δημιουργούσαν μια έντονη διάθεση για ταξίδια μακρινά.

http://1.bp.blogspot.com/-0KqzEYRwFm8/UIPMuEOoznI/AAAAAAAAnhg/M5ChxwpR49w/s1600/nikoskavvadias.jpg

Ήθελε να γνωρίσει τον κόσμο και ενώ ήταν αποφασισμένος να μπαρκάρει, βρέθηκε αντιμέτωπος με τη μητέρα του, Δωροθέα, η οποία, ως γόνος της κεφαλονίτικης εφοπλιστικής οικογένειας των Αγγελάτων, γνώριζε καλά τις δυσκολίες που συναντάνε οι ναυτικοί και, φυσικά ως μητέρα δεν ήθελε το παιδί της να φύγει μακριά.

Θεωρούσε επίσης, πως το να ταξιδέψει ο Νίκος ήταν μια τρέλα, μια λόξα νεανική και πως κάποια στιγμή θα του περνούσε. Όμως για τον Καββαδία δεν ήταν μια λόξα νεανική, ήταν όνειρο ζωής.

Έτσι, μετά τον θάνατο του πατέρα του Χαρίλαου το 1929 και παρά τις έντονες ακόμη αντιρρήσεις της μητέρας του, αποφασίζει να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα: μπαρκάρει στο φορτηγό «Άγιος Νικόλαος», γραμμή Πορτ Σάιντ - Αλεξάνδρεια - Μασσαλία.

Από τότε και μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου του 1975, που έφυγε από τη ζωή, θα περιπλανηθεί σε όλους τους ωκεανούς και θα καταγράψει μέσα στα ποιήματα και τα πεζά του ένα μεγάλο μέρος από την καθημερινή ζωή των ναυτικών στα πλοία και τα λιμάνια, όπως επίσης και διάφορα περιστατικά που βίωσε ή άκουσε σε πάμπολλα ταξίδια του ως ασυρματιστής.

Το τέλος του Νίκου Καββαδία θα είναι άδοξο, αφού δεν πέθανε στην αγκαλιά της θάλασσας, όπως ο ίδιος είχε ποθήσει, πέθανε σε μια κλινική της Αθήνας, τους «Αγίους Αποστόλους», από εγκεφαλικό επεισόδιο και δυστυχώς… είχε μια κηδεία «σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες»

*Ιδανικός και ανάξιος εραστής*

Θα μείνω πάντα ιδανικός και ανάξιος εραστής
των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων,
και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές,
χωρίς να σκίσω την θολή γραμμή των οριζόντων.

Για το Μανδράς την Σιγκαπούρ, τ' Αλγέρι και το Σφαξ
θ' αναχωρούν σαν πάντοτε περήφανα τα πλοία,
και εγώ σκυφτός σ' ένα γραφείο με χάρτες ναυτικούς,
θα κάνω αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία.

Θα πάψω πια για μακρινά ταξίδια να μιλώ
οι φίλοι θα νομίζουνε πως τα χω πια ξεχάσει
κι η μάνα μου χαρούμενη θα λέει σ' όποιον ρωτά:
"Ήταν μια λόξα νεανική, μα τώρα έχει περάσει..."

μα ο εαυτός μου μια βραδιά εμπρός μου θα υψωθεί
και λόγο ως ένας δικαστής στυγνός θα μου ζητήσει,
κι αυτό το ανάξιο χέρι μου που τρέμει θα οπλιστεί,
θα σημαδέψει, κι άφοβα τον φταίχτη θα χτυπήσει.

Κι εγώ που τόσο επόθησα μια μέρα να ταφώ
σε κάποια θάλασσα βαθιά στις μακρινές Ινδίες,
θα χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ
και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες.»

ν.μ.

****************************

https://youtu.be/xSef7PKh1Ng

=========================

Άλμπουμ: "Σταυρός του Νότου"

Στίχοι: Νίκος Καβαδίας
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος

https://youtu.be/S9yiePFNWqw

Θάνος Μικρούτσικος:
Οι επτά νάνοι https://youtu.be/6GjXbxVnt3g
Το μαχαίρι https://youtu.be/LDg_XRwEM3w
Μια γυναίκα https://youtu.be/Y7foKMN0r2s

Βασίλης Παπακωνσταντίνου:
Ο θερμαστής https://youtu.be/9017nmsw2

================

**********************

Νίκος Καββαδίας: 82 γράμματα νοσταλγίας και σαρκασμού Rolling Eyes

[/url]
[/b]

Γράμματα μιας ζωής.
Γράμματα από το στρατό. Γράμματα από το Αλβανικό Μέτωπο. Γράμματα από
λιμάνια και θάλασσες: Κάρντιφ, Μασσαλία, Τζένοβα, Αλεξάνδρεια, Βηρυτός,
Άντεν, Περσικός, Ινδικός, Κολόμπο, Κεϋλάνη, Χονγκ Κονγκ, Μελβούρνη.
Γράμματα νοσταλγίας και γράμματα σαρκασμού.

11 Ιανουαρίου του 1910 γεννιέται ο Νίκος Καββαδίας, ο αιώνιος εραστής της θάλασσας.

«Όσο
για το δικό μου Πάσχα… Ανήμερα φτάσαμε στην Αλεξάνδρεια. Πρώτη φορά
που λυπόμουνα γιατί ταξιδεύω. Δε μας έλειπε τίποτε από το τραπέζι.
Μονάχα το κέφι. Πάλι, για πρώτη φορά στη ζωή μου στεναχωρήθηκα με τις
αισχρές ιστορίες που συνηθίζουνε οι ναυτικοί στο τραπέζι. Ήθελα να
΄μουνα στην Αθήνα να πάμε μαζί βόλτα στις εκκλησιές. Είχα ένα κέφι για
κλάματα…».

Ογδονταδύο επιστολές και καρτ ποστάλ από το 1935 έως το 1965 που έστειλε ο ασυρματιστής Νίκος Καββαδίας,
«ασυρματιστής» μιας ξεχωριστής ποίησης, στην αδελφή του και στην
ανιψιά του, παραδίδονται στη δημοσιότητα, με ένα βιβλίο 195 σελίδων που
κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις Άγρα. Τίτλος: «Νίκος Καββαδίας. Γράμματα
στην αδελφή του Τζένια και στην Έλγκα».

Κομμάτια της ψυχής του χαραγμένα στο χαρτί
. Εξομολογήσεις για τις πρώτες γραφές των ποιημάτων του. Ερωτήσεις για
την υγεία της μητέρας, συγγενών , ηθοποιών, φίλων του λογοτεχνών και …
«εχθρών». Ανταποκρίσεις για περιπέτειες και γυναίκες. Περιγραφή τόπων
εξωτικών. Προαναγγελίες για τα σπάνια δώρα στην οικογένεια.

Ένας τρυφερός Καββαδίας
με την ανιψιά του και ενοχικός με τον εαυτό του. Ύφος ενός κοινού
ναυτικού στο μπάρκο, που γράφει για τα απλά και καθημερινά της βάρδιας
και παράλληλα μικροί πίδακες ποιητικοί που προοιωνίζονται τα κατοπινά
αριστουργήματα. Ενδεικτικό το γνωστό ποίημά του «Εφτά σε παίρνει
αριστερά, μην το ζορίζεις», που παραθέτει σε γράμμα προς την αγαπημένη
του ανιψιά, σημειώνοντας στο τέλος: «το Ατινάκι θα σου εξηγήσει τους
ναυτικούς όρους».

Η Έλγκα Καββαδίαστον πρόλογο του βιβλίου εξηγεί ότι δεν υπάρχει αλληλογραφία των τελευταίων χρόνων της ζωής του, γιατί ταξίδευε στη Μεσόγειο θέλοντας να κάνει το χατίρι τους, να τον βλέπουν κάθε βδομάδα. «Τα γράμματα δείχνουν το χαρακτήρα του» τονίζει, σημειώνοντας τη φράση που έλεγε στον αποχωρισμό: «ο χωρισμός ματώνει». Αλλά ο Καββαδίας ποτέ δεν αρνιόταν το χωρισμό…

Μια ανθολόγηση από τα γράμματα φανερώνουν τη ματιά του ποιητή:

«Γύρω σφυρίζουν, κλαίνε θα μπορούσε να πει κανείς, τα καραβοφάναρα…»

«Ξέρω πόσο σας έχω βασανίσει. Θα προσπαθήσω στο μέλλον να σας κάμω να
ξεχάσετε όλοι σας , περισσότερο εσύ, τα κακά που σας έχω κάμει!».

«Οι μέρες περνάνε μονότονες, πότε σκοπός, πότε θαλαμοφύλακας η φρουρά».

«Προχθές είχα ένα γράμμα σου από τις 29 Δεκεμβρίου κι ένα τις 2
Ιανουαρίου. Με το χθεσινό ταχυδρομείο δεν είχα. Και ζηλεύω τους άλλους
που έχουν».

«Εκτός από σας δε θυμάμαι κανέναν -εκτός από τον Καραβία-και δε θέλω να θυμάμαι κανέναν».

«Είμαι δειλός και δεμένος με τα πράγματα και τους ανθρώπους μου περισσότερο απ ΄όλους σας».

«Νοσταλγώ τη στεριά γιατί την κατοικείται… Δεν αλλάζω με τίποτε τη θάλασσα και την τρικυμία της».

«Τον κάθε τόπο τον αγάπησα πάντα για τη μυρωδιά του».

«Η κάμαρά μου βουίζει. Ιουδήθ… είσαι δίπλα μου… Χθες τη νύχτα σε
αγάπησα για μιαν ώρα. Τώρα φύγε. Πάρε μαζί και τα μυρωδικά της φυλής
σου…»

Και ένα απόσπασμα -εξομολόγηση μιας δικής του αντίληψης για την θρησκευτική πίστη:

«Είναι
η στιγμή που οι Άραβες και οι Πέρσες εργάτες του καραβιού μας
προσεύχονται. Ποτέ μου δεν είδα εξαντλητικότερη προσευχή. Εκατό
μισόγυμνα κορμιά σε διάφορες στάσεις , πάνω στ΄ αμπάρια, στη γέφυρα, στο
κατάστρωμα. Έτσι τους παίρνει ο ύπνος. Στέκομαι και προσεύχομαι. Ποτέ
μου δεν πίστεψα σ΄ ένα θεό!» .

Ο Καββαδίας γεννήθηκε το 1910 στην Μαντζουρία και πέθανε το 1975 στην Αθήνα
. Ποιητής και πεζογράφος με μικρό πεζογραφικό έργο και με προσωπικό
ύφος στα ποιητικά του ταξίδια . Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε για ένα
διάστημα στο στον τόπο καταγωγής του , το Αργοστόλι και μετά στον
Πειραιά. Συνέδεσε τη ζωή του και το έργο του με τη θάλασσα. Έργα του
«Μαραμπού», «Πούσι», «Τραβέρσο» (ποιήματα), «Βάρδια» (πεζό).

Η έκδοση με τα «Γράμματα», ουσιαστικά, είναι και αυτή ένα ποιητικό βιβλίο.

Η ζωή του Νίκου Καββαδία

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ Nikos_kavvadias

Ο
Νίκος Καββαδίας γεννήθηκε το 1910 σε μιά μικρή πόλη της Ματζουρίας
κοντά στο Χαρμπίν, από γονείς Κεφαλλονίτες. Πολύ μικρός πρωτοταξίδεψε,
όταν οι γονείς του αποφάσισαν να επιστρέψουν στο νησί τους, αν και, η
οικογένεια Καββαδία θα ζήσει ελάχιστα εκεί, και τελικός της προορισμός
θα είναι το λιμάνι του Πειραιά, στον οποίο μετοικεί το 1921, όταν ο
Νίκος είναι μόλις 11 ετών. Στον Πειραιά ο ποιητής τελειώνει Δημοτικό και
Γυμνάσιο. Μαθητής ακόμη του δημοτικού, γράφει τα πρώτα του ποιήματα. Το
1929 μπαίνει υπάλληλος σε ένα ναυτικό γραφείο. Αντέχει μόνο λίγους
μήνες να βλέπει τους άλλους να ταξιδεύουν. Τα καράβια κι η θάλασσα είναι
το όνειρό του.

Μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό, και για μερικά χρόνια συνεχίζει να φεύγει
με τα φορτηγά, γυρίζοντας πίσω μονίμως ταλαιπωρημένος και αδέκαρος. Η
ανέχεια τον κάνει ν' αποφασίσει να πάρει το δίπλωμα του ασυρματιστή.
Στην αρχή σκεφτότανε να γίνει καπετάνιος, αλλά τα χρόνια είχαν περάσει
και το δίπλωμα του Ασυρματιστή (Μαρκόνις στη ναυτική γλώσσα) ήταν ο
μόνος σύντομος και αξιοπρεπής δρόμος γιά τα καράβια. Παίρνει το δίπλωμα
του το 1939, αλλά αντί να μπαρκάρει βρίσκεται στρατιώτης στην Αλβανία
και κατόπιν ξέμπαρκος στην Αθήνα με την γερμανική Κατοχή. Μόλις τελείωσε
ο πόλεμος , το 1944, ξαναμπαρκάρει, αδιάκοπα πιά, ως ασυρματιστής,
γυρίζοντας όλο τον κόσμο, ως το Νοέμβρη του 1974. Τρεις μήνες άντεξε
μακρυά από τη θάλασσα. Πεθαίνει από εγκεφαλικό επεισόδειο στις 10
Φεβρουαρίου του 1975.

Ο Νίκος Καββαδίας
είναι ίσως ο μόνος που αξίζει τον χαρακτηρισμό του απόλυτα βιωματικού
στήν ποίησή του. Μιλάει πάντα γιά τα καράβια που έζησε, τους ναυτικούς
που γνώρισε, τους έρωτες, τους καυγάδες και τους θανάτους στα λιμάνια,με
την γλώσσα των καραβιών,αλλά και κάποιους ιδιωματισμούς της
Κεφαλλονιάς, να μπλέκονται στα γνήσια λαϊκά ελληνικά του. Ο έρωτας του
για τα ταξίδια και τη θάλασσα, μια σχέση αγάπης και μίσους, ο ίδιος
έρωτας που τον οδήγησε να μπαρκάρει μικρός, μόλις 19 ετών, αφήνοντας την
σίγουρη δουλειά του ναυτικού γραφείου, είναι ορατός σε κάθε στίχο του,
και τόσο δυνατός που διαπερνά τον αναγνώστη, τον κάνει να ξεχάσει τις
άγνωστες λέξεις και τους ναυτικούς όρους , και να συνεπαρθεί απόλυτα από
την αλήθεια του λόγου του Ποιητή.

Ο Νίκος Καββαδίας
άφησε πολύ λίγα πίσω του, μόλις τρείς ποιητικές συλλογές, ένα
μυθιστόρημα και τρία μικρά πεζά. Ταπεινά παρουσιάστηκε στα ελληνικά
γράμματα, κι η ταπεινότητά του αυτή, μαζί με την μελοποίηση πολλών
ποιημάτων του, τον έφερε κοντά στη μεγάλη πλειοψηφία των Ελλήνων,
κάνοντάς τον έναν από τους πιό δημοφιλείς Έλληνες ποιητές.

Τα έργα του

Μαραμπού, 1933, Ποιήματα
Πούσι, 1947 , Ποιήματα
Τραβέρσο, 1975 , Ποιήματα
Βάρδια, 1954 , Μυθιστόρημα
Λι, Στο Αλογό Μου , Του Πολέμου, 1987 , μικρά πεζά.

Πηγές: ΑΠΕ (επιμέλεια Νίκος Μαρδάς), Greece literature,
Nikoskavadias blogspot, Eθνικό Κέντρο Βιβλίου,
Αρχείο INSIDER, You tube

Δευ	Τρι	Τετ	Πεμ	Παρ	Σαβ	Κυρ
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30