Γιόσιπ Μπροζ Τίτο

Τίτο, ο πρωτεργάτης του εθνικού κομμουνισμού

Στις 4 Μαΐου του 1980, πέθανε ο πρόεδρος της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, Γιόσιπ Μπροζ Τίτο.

Γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Kόμματος της Γιουγκοσλαβίας, ηγέτης των παρτιζάνων κατά του Άξονα, στρατάρχης, πρωθυπουργός, πρόεδρος και πρωτεργάτης του εθνικού κομμουνισμού, ο Τίτο για περισσότερα από 35 χρόνια κατάφερε να διατηρήσει τη συνοχή της Γιουγκοσλαβίας παρά το γεγονός ότι αποτελούταν από διαφορετικά έθνη
με διαφορετικές θρησκευτικές ταυτότητες.

Γεννήθηκε το 1892 από πατέρα αγρότη. Από σχετικά μικρή ηλικία και για αρκετά χρόνια εργάστηκε ως εργάτης. Το Φθινόπωρο του 1913 κατατάχθηκε για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στον Αυστροουγγρικό στρατό. Τον Απρίλιο του 1915 αιχμαλωτίσθηκε από τους Ρώσους. Αργότερα φυλακίσθηκε στην Αγία Πετρούπολη. Δραπέτευσε ξανά και πήγε στη Σιβηρία, όπου εγκαταστάθηκε στην περιοχή Ομσκ, όπου το 1918 παντρεύτηκε την Πελαγία Μπελούσοβα, στέλεχος του σοβιετικού Κ.Κ., γεγονός που του άνοιξε τις πόρτες του κόμματος.


Τον Σεπτέμβριο του 1920 επέστρεψε στη Γιουγκοσλαβία και έγινε μέλος του Γιουγκοσλαβικού Κ.Κ. Το 1941 αμέσως μετά την εισβολή της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, ο Τίτο οργάνωσε το αντάρτικο κίνημα στην Γιουγκοσλαβία σαν κομματικό στρατό, με σκοπό να καταφέρει να είναι η κυρίαρχη δύναμη μετά τον πόλεμο, ώστε να εγκαθιδρύσει σοβιετικού τύπου καθεστώς στην χώρα.


Τον Ιανουάριο του 1942 δημιουργήθηκε ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Γιουγκοσλαβίας και στο τέλος του ίδιου χρόνου, το Μπίχατς στην Ερζεγοβίνη, έγινε η πρωτεύουσα της ελεγχόμενης από τον κομουνιστικό κόμμα περιοχής που κάλυπτε το ένα πέμπτο της προπολεμικής Γιουγκοσλαβίας. Το 1943 ο Τίτο αναλαμβάνει την προεδρία της προσωρινής κυβέρνησης των ανταρτών.


Μόλις ο Σοβιετικός στρατός ελευθέρωσε την Γιουγκοσλαβία το Αντιφασιστικό Συμβούλιο Εθνικής Απελευθέρωσης σχημάτισε προσωρινή κυβέρνηση με πρόεδρο τον Τίτο. Το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ο Τίτο ανακήρυξε τη Γιουγκοσλαβία «Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία».
Από οικονομικής απόψεως η πρώην Γιουγκοσλαβία πέρασε τη μεγαλύτερη ακμή της επί των ημερών του Τίτο.


Το σύστημα που εφάρμοσε – ένας συνδυασμός του Σοβιετικού μοντέλου και της οικονομίας της αγοράς αλλά και το διοικητικό μοντέλο της αυτοδιοίκησης που εφαρμόστηκε στις εταιρείες ανέδειξαν την πρώην Γιουγκοσλαβία σε οικονομική δύναμη της εποχής. Το οικονομικό του σύστημα πλαισιώθηκε από ένα σύστημα υγείας, ασφάλισης και εκπαίδευσης ήταν πρωτοπόρο και δίκαιο.


Σε διεθνές επίπεδο, ο Τίτο βρέθηκε ανάμεσα στα δύο μπλοκ της εποχής κρατώντας τις ισορροπίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης και κατάφερε να έχει επιρροή σε Παγκόσμιο επίπεδο. Το 1948 ο Τίτο ήρθε σε ρήξη με τον Στάλιν. Στις 18 Μαρτίου τα μέλη της Σοβιετικής στρατιωτικής αποστολής εγκατέλειψαν τη Γιουγκοσλαβία, καταγγέλλοντας ότι υπάρχει αντισοβιετικό κλίμα στη χώρα.


Λίγους μήνες μετά, η «Κομινφόρμ», διέγραψε τη Γιουγκοσλαβία, κατηγορώντας τον Τίτο για απόκλιση από τις αρχές του Μαρξισμού. Οι χώρες του Ανατολικού μπλοκ διέκοψαν τις σχέσεις με τη Γιουγκοσλαβία.     Ο Τίτο στράφηκε στη Δύση,  κλείνοντας και τα σύνορα στους Έλληνες κομουνιστές αντάρτες και επιταχύνοντας την ήττα τους στον ελληνικό εμφύλιο.


[ Για το ΚΚΕ και τους έλληνες κομουνιστές, ο Τίτο θεωρείται προδότης των κοινών αντιστασιακων αγώνων τους, ενάντια στη γερμανική κατοχή, αλλά και των Αρχών του Μαρξισμού.  Από την άλλη, για να είμαστε δίκαιοι,  απέναντι στην Ιστορία, το ΚΚΕ είχε συνταχθεί χωρίς *** στην απόφαση περί εκδίωξης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, από την Κόμιτερν, σε περίοδο μάλιστα, που ο Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ Δυτικού και Ανατολικού μπλοκ είχε ήδη φουντώσει. Έδρασε περισσότερο σαν πατριώτης παρά σαν κομουνιστής.  Αυτός είναι και ο λόγος που ο Τίτο χαρακτηρίστηκε ως
ο πρωτεργάτης του εθνικού κομμουνισμού].

@radical30