ΝΑΙ ή ΟΧΙ;

Nαι ή Όχι;

Την άποψή μου για τη νομιμότητα και την πολιτική σκοπιμότητα του δημοψηφίσματος την γνωρίζεις αναγνώστη μου: την άρθρωσα στο προηγούμενο σημείωμά μου. Σήμερα θα αναφερθώ, σχετικά σύντομα, στην πολιτική του δυναμική.

Η δυναμική αυτού του δημοψηφίσματος συναρτάται με το ΟΧΙ και όχι ασφαλώς με το ΝΑΙ. Το ΟΧΙ δεν πρόκειται να διορθώσει την τραγική και αξιολύπητη πολιτική συμπεριφορά της λεγόμενης ελληνικής κεντροδεξιάς και κεντροαριστεράς ως προς την μακρά ελληνική κρίση της ευρωζώνης, ούτε τα διαπραγματευτικά λάθη της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα, θα μπορούσε ωστόσο να προσφέρει μια αίσθηση «κοινωνικοπολιτικής επανέναρξης», μία αύρα νέας μεταπολίτευσης, έναν κρίσιμο υπαινιγμό λαϊκής κυριαρχίας, την στιγμή κατά την οποία το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας στο σύνολό του δεν μπορεί.

Το ΝΑΙ υπαινίσσεται πως η λύση στην κρίση βρίσκεται κάπου έξω από την Ελλάδα… out there, ενώ το ΟΧΙ πως η λύση στην κρίση φωλιάζει στους έλληνες «out there» και στους πολιτικούς τους συμμάχους στο εξωτερικό, σε αυτούς δηλαδή που δεν συμμορφώνονται στην λογική και τους κανόνες του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού, όπως αυτός εκφράζεται σήμερα από τα κεντρικά όργανα και τους επιμέρους θεσμούς της γερμανοποιημένης ευρωζώνης.

«I tried to reason with Varoufakis, but he’s out there», μου έλεγε κάποιος συνομιλητής του, αξιωματούχος των λεγομένων Θεσμών, πριν από δύο μήνες. Δεν είπα τίποτε, έκανα πως δεν κατάλαβα και συνέχισα την κουβέντα, έχοντας την αίσθηση πως και εγώ θεωρούμουν πως ήμουν ένας «out there»! Ένας ακόμη Έλληνας απροσάρμοστος, παλαβιάρης, παρά-ξενος, ανορθολογιστής ή αντιορθολογιστής, ένας σύγχρονος αντιδραστικός του αυτονόητου κεκτημένου της ευρωζώνης – του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού! Typisch Dimitrios, typisktDimitrios, δηλαδή a typical Greek-Dimitrios!

Είναι «typical Greek» το ΟΧΙ και ο αντικομφορμισμός; Δεν είναι, αναγνώστη μου, παντού θα βρεις προοδευτικές προσωπικότητες που αντιδρούν συνειδητά και θεμιτά στην ισοπέδωση και στον ολοκληρωτισμό, στην ηλιθιότητα του αυτονόητου, στον επαρχιωτισμό και στην άκριτη παραλογική του «πάση θυσία στο Ευρώ»! Και αξίζει να προβληματιστούμε γιατί αυτή την ιστορική περίοδο της πολιτικής εξέλιξης της Ευρώπης, καταλήξαμε να θεωρούμαστε όσοι επιμένουμε να συλλογιζόμαστε στη βάση ιδεών που αποτελούν τις δομές της γνώσης, την αρχαιολογία της και γενεαλογίας της, ως «out there»!

Αξίζει να αναλογιστούμε γιατί και πώς οι αυθεντικά προοδευτικοί άνθρωποι της ΕΕ, που στοχαζόμαστε και δρούμε με κανόνα την δημοκρατική αλλαγή των κατεστημένων, σαφώς αντικοινωνικών δομών του αυταρχικού φιλελευθερισμού, καταλήξαμε να θεωρούμαστε, χυδαία και φτηνιάρικα, αυτό που πολεμούμε: συμπλεγματικοί μηδενιστές, αντιδραστικοί που δήθεν θέλουμε να εκδικηθούμε, με αθέμιτα μάλιστα μέσα, τους συνετούς συνανθρώπους μας της «τάξης και ασφάλειας», των «φρονίμων τα παιδιά που πριν πεινάσουν μαγειρεύουν… ακόμη και ανθρώπινο κρέας» – τους συντηρητικούς συμπολίτες μας που γητεύτηκαν πολιτικώς μέσα στην ακατανίκητη ομορφιά της ισχύος του Ευρώ!

Αντικομφορμιστής είναι και ο προοδευτικός και ο μηδενιστής, αναγνώστη μου και η διαφορά τους βρίσκεται στην διαδικασία άρθρωσης του ΟΧΙ τους. Το ΟΧΙ του προοδευτικού παραπέμπει σε βιοοικονομικές και βιοπολιτικές συμπεριφορές, σε μη-ισοπεδωτικές, μη-υπεραπλουστευτικές και μη-καταστροφικές, μη-πολεμικές στάσεις, ενώ το ΟΧΙ του μηδενιστή αντιδραστικού στο ακριβώς αντίθετο. Ωστόσο, και σε κάθε περίπτωση, ένα ΟΧΙ έχει πολύ μεγαλύτερη πολιτική αξία από ένα ΝΑΙ!

Με το ΟΧΙ αντιστέκεσαι, ενώ με το ΝΑΙ συμμορφώνεσαι. Με το ΟΧΙ ρισκάρεις, ενώ με το ΝΑΙ ρισκάρεις ακόμη περισσότερο, μια και άλλοι θα ορίσουν το συμφέρον σου, την ύπαρξή σου, την οντολογία σου, τις σχέσεις σου. Ό, τι γνωρίζουμε σε αυτή τη ζωή, αποτελεί διανοητικό προϊόν αντικομφορμιστών. Ό, τι κινεί την ιστορία της ανθρωπότητας είναι έργο μεγάλων αντιδραστικών, προσωπικοτήτων δηλαδή που είπαν ΟΧΙ σε μια κατεστημένη μορφή κανονικότητας, και όχι ενός αόριστου «λαού». Η δημοκρατία είναι προϊόν του ΟΧΙ, προϊόν των προοδευτικών και όχι μηδενιστών «out there», αλλά πραγματώνεται από τον λαό, στον βαθμό που ενσωματώνει στην κοινωνία του το ΟΧΙ.

Ο προοδευτικός σε αντίθεση με τον μηδενιστή αποδέχεται τον καταστατικό χαρακτήρα της εξουσίας και δεν φαντάζεται την δημοκρατία ως αταξική αρμονία. Λέει ΟΧΙ, επειδή ακριβώς δεν διανοείται πως κάποιος συγκεκριμένος κοινωνικός δρων – ούτε ασφαλώς ο ίδιος – νομιμοποιείται πολιτικώς να εμφανίζει τον εαυτό του ως εκπρόσωπο της ολότητας ή της αλήθειας! Δεν υπάρχουν μονόδρομοι, δεν γίνονται αποδεκτά τελεσίγραφα, όλα είναι διαπραγμάτευση, αντίσταση και αγώνας στις κοινωνίες.

Από το ΟΧΙ μπορεί να γεννηθεί μια άλλη πιθανότητα για μια άλλη, διαφορετική συμφωνία. Προσωρινή πάντα συμφωνία, καθώς ο αγώνας για χειραφέτηση του σχετικά αδύναμου πολιτικώς συνεχίζεται. Έτσι γράφεται η ιστορία! Με το ΝΑΙ δεν γράφεις ιστορία, αντίθετα παραχωρείς σε άλλους αυτό το δικαίωμα (σου) μια και πιστεύεις πως αυτοί ξέρουν καλύτερα από εσένα, ή πιστεύεις πως αυτοί που βρίσκονται out there έχουν την ικανότητα να επιβάλουν τα συμφέροντά σου στην εσωτερική πολιτική αρένα, με την έννοια πως οι αυταρχικές πολιτικές του κοινού νομίσματος – στην περίπτωσή μας – συνιστούν δράσεις που κυριαρχούν επί του θεμελίου της ελληνικής κοινωνίας, εξοβελίζοντας, εξουδετερώνοντας, αποκλείοντας και περιθωριοποιώντας κάθε αντιφρονούντα.

Κάπως έτσι ο συντηρητικός του ΝΑΙ, έρχεται να συναντήσει τον μηδενιστή του ΟΧΙ και αντάμα να πορευτούν σε έναν αγώνα εναντίον της προοδευτικής κοινωνικώς μεταρρύθμισης.

Εκφράζει το ΟΧΙ του Αλέξη Τσίπρα, τον αγώνα για προοδευτική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα, σε αντίθεση με την αντιδραστική μεταρρύθμιση της τρόικας και των κεντροδεξιών και κεντροαριστερών συμμάχων της στο εσωτερικό; Μάλλον, πιθανόν …δεν είμαι σίγουρος. Για το μόνο που είμαι βέβαιος είναι πως αν θεωρήσουμε πως δεν εκφράζει αυτόν τον αγώνα με πραγματιστικούς όρους, θα καταλήξουμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να υποστηρίζουμε τους συντηρητικούς που ομνύουν πλέον στον αυταρχικό νεοφιλελευθερισμό, στον νέο Ευρωπαϊκό ολοκληρωτισμό δηλαδή, για να σώσουν το καθεστώς που τους συντηρεί οικονομικώς και πολιτικώς, προσφέροντάς τους κοινωνικά προνόμια.

Με το ΟΧΙ δεν διασφαλίζεις οπωσδήποτε το πέρασμα σε μια νέα μεταπολίτευση με εκδημοκρατισμό και παραγωγική ανασυγκρότηση, ενώ με το ΝΑΙ απλώς το αποκλείεις! Το ΟΧΙ περιέχει και εκφράζει την προοδευτική πιθανότητα, ενώ το ΝΑΙ δεν επιτρέπει στην δημοκρατική πιθανότητα ούτε καν μια αόριστη ελπίδα!


Δημήτρης Γιαννακόπουλος
Rizopoulos/Post.gr